Achtergrond
De melkveehouderij moet de emissie van ammoniak- en broeikasgassen (zoals methaan) sterk verminderen. Ruim 50% van de ammoniakemissie is afkomstig uit de rundveehouderij, waarbij de helft uit de rundveestal komt. De Provincie Groningen ondersteunt een pilot om op praktijkschaal te verkennen wat het perspectief is van biologisch aanzuren ter vermindering van emissies en behoud van bedrijfsrendement.
Biologisch aanzuren
Gewenst is om met relatief eenvoudige en betaalbare oplossingen emissies in de praktijk te verlagen. Biologisch aanzuren is zo’n techniek die in principe in de huidige stallen toepasbaar is. Bij het biologisch aanzuren van mest worden energierijke (rest)producten (zoals melasse, siroop, bieten, mais) toegevoegd aan mest. Deze worden door melkzuurbacteriën omgezet in melkzuur. Dit zorgt voor een pH-daling van de mest en daarmee tot een sterke daling van de NH3-emissie en een stopzetting van de uitstoot van het broeikasgas CH4. Op bedrijfsniveau zijn NH3-emissiereducties van meer dan 50% mogelijk afhankelijk van het bedrijfssysteem (Bussink et al., 2014; Puente et al., 2022).
Biologisch aanzuren wordt nog nauwelijks toegepast vanwege de kosten van de toevoegmiddelen. Dat verandert als de aangezuurde mest wordt vergist. Biologisch aangezuurde mest heeft een hoog groengas potentieel, omdat het ‘dagverse’ mest betreft, verrijkt met energierijke producten. De extra gasopbrengsten aan groengas compenseren grotendeels de kosten voor toevoegmiddelen (zie Van Noord et al., 2023, en Bussink & van Rotterdam; 2023).
Pilot Provincie Groningen
Actuele pilots om het biologisch aanzuren te demonstreren en breder toepasbaar te maken zijn er vrijwel niet. Provincie Groningen heeft de ambitie om milieudoelstellingen op het gebied van NH3 en CH4 te realiseren, maar ook om meer eigen (groene) energie te produceren in de landbouw. De Provincie Groningen ondersteunt daarom een pilot om de mogelijkheden van biologisch aanzuren nader verkennen. De pilot richt zich zowel op de technisch aspecten van biologisch aanzuren als de kostentechnische kant. De resultaten zullen de basis vormen voor een grootschaliger aanpak in een vervolgfase, met als uiteindelijk doel de melkveehouderijsector een rendabel toekomstperspectief te kunnen bieden in combinatie het voldoen aan milieueisen op het gebied van NH3 en CH4.
Doelstelling pilot
Met de pilot willen we aantonen dat biologisch aanzuren technisch uitvoerbaar is op praktijkschaal in de melkveehouderij en dat met deze techniek de NH3- en CH4-emissie sterk te verminderen is, het biogas(groengas)potentieel sterk toeneemt en dat het bedrijfseconomisch een interessante optie kan zijn om aan milieudoelstellingen te voldoen.
Uitvoering pilot
De pilot wordt uitgevoerd door NMI en Sanovations, in de buurt van Schildwolde op een bedrijf met 240 koeien. Er vindt biologisch aanzuren plaats met melasse gedurende 2 perioden van ongeveer 1,5 maand. Zowel in het lab als in de stal vinden emissiemetingen plaats. Ook wordt vastgesteld wat de extra gasproductie is. Daarnaast is er aandacht voor de technische aspecten.
Verwacht resultaat
Het is aangetoond dat biologisch aanzuren praktisch uitvoerbaar is en leidt tot minder NH3- en CH4-emissie en meer groengasproductie. De verkregen resultaten vormen mede de basis voor de opzet van een breed vervolg. Daarin wordt jaarrond aangezuurd met inzet van onder gewassen als Silphie, mais, Sorghum, (voederbieten). Er vinden metingen plaats om stalemissiefactoren vast te stellen en er wordt nagegaan wat opschaling van biologisch aanzuren naar meer bedrijven betekent voor borging, rendement en waarmee rekening dient te worden gehouden.
Beschikbaarheid resultaten
In het voorjaar van 2025 zijn de resultaten bekend. De resultaten van het onderzoek worden gerapporteerd. Dit rapport komt op deze webpagina beschikbaar en is voor iedereen toegankelijk en te downloaden. Een brede presentatie zal op 20 juni plaatsvinden (Provinciehuis Groningen).
==================================================================================================
Kennissessie biologisch aanzuren: de pilot in Groningen
Op 19 september werd er in Niebert (Groningen) een interactieve bijeenkomst georganiseerd door de thematafel Monomestvergisting en mestverwaarding, van de Versnellingsaanpak en Innovatie Netwerk Landbouw. Tijdens deze sessie kwamen verschillende sprekers aan het woord. De focus lag op de pilot ‘Praktijkproef biologisch aanzuren mest in een rundveestal’, die momenteel wordt uitgevoerd in Groningen.
==================================================================================================
Groningen zet denktank op voor groen gas uit mest door aanzuring
Provincie Groningen heeft met projectorganisatie Fascinating, Gasunie en de New Energy Coalition een denktank opgericht die kijkt naar de toekomst van groen gas uit mest in de provincie. De denktank is een gevolg van een pilot rond het aanzuren van mest om de uitstoot van ammoniak en methaan te verminderen.
Samen met met het Nutriënten Management Instituut (NMI) heeft provincie Groningen vorig jaar een pilot opgezet om de theoretische voordelen van biologisch aanzuren van mest in de praktijk te toetsen. Biologisch aanzuren is een techniek waarbij een energierijk substraat uit de landbouwketen, zoals melasse (een suiker), wordt toegevoegd aan mest. Deze pilot werd gefinancierd door het innovatie- en vernieuwingsproject van het Agroprogramma.
Lees hier het op Nieuwe Oogst online verschenen artikel verder
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wim Bussink, e-mail wim.bussink@nmi-agro.nl, tel. 06 2903 7096